Grecja to kraj, który kojarzy się z pięknymi plażami, starożytnymi ruinami i oczywiście, przepysznym jedzeniem, które jest nie tylko dobre, ale po prostu zdrowe. Bogata w oliwę z oliwek, korzenne przyprawy, zioła i warzywa kuchnia nie tylko rozpieszcza kubki smakowe, ale też zapewnia długie życie w zdrowiu. Jeśli planujesz wizytę w Grecji, koniecznie musisz spróbować lokalnych przysmaków. W tym artykule zabiorę Was w kulinarną podróż po Grecji, abyście mogli cieszyć się smakami tego kraju jak prawdziwy Grek. Zaczynajmy!
Mezze – Małe przekąski na wielką ucztę
Mezze to zestaw małych przekąsek, które są podawane na początku posiłku lub jako samodzielna przekąska. Idea mezze odzwierciedla wpływy bliskowschodnie i osmańskie. Talerz drobnych przekąsek to coś więcej niż jedzenie – to sposób na spędzanie czasu w towarzystwie rodziny i przyjaciół. Przy stole pełnym mezze ludzie dzielą się nie tylko jedzeniem, ale swoimi historiami i uczuciami. Mezze może być serwowane na ciepło lub zimno, a wybór jest ogromny. Tradycyjnie podawane są one w rodzaju restauracji zwanych ouzeriami, gdzie popijane są kieliszeczkiem anyżowego alkoholu. Oto kilka klasycznych mezze, które musisz spróbować:
Tzatziki
Tzatziki to klasyczny grecki sos, który jest idealnym dodatkiem do praktycznie wszystkiego. Jest zrobiony z jogurtu greckiego, ogórków, czosnku, oliwy z oliwek i świeżych ziół. Chłodny i orzeźwiający, idealnie komponuje się z grillowanymi warzywami, mięsem, a nawet jako dip do chleba lub pity.
Dolmades
Dolmades to liście winorośli nadziewane ryżem, cebulą, ziołami i przyprawami. Mogą być serwowane na zimno lub ciepło, często z dodatkiem sosu jogurtowego. To idealna przekąska na letnie dni, kiedy potrzebujesz czegoś lekkiego, ale pełnego smaku. Popularna na całym bliskim wschodzie i w Turcji stała się także elementem tradycyjnej kuchni greckiej.
Fava
Fava to pasta z żółtego grochu, podobna do hummusu, ale o bardziej kremowej konsystencji. Zwykle podawana z oliwą z oliwek, cebulą i kaparami, jest doskonałym dodatkiem do chleba pita lub warzyw.
Spanakopita
Spanakopita to przepyszne ciasto filo wypełnione mieszanką szpinaku, sera feta, cebuli i przypraw. Te małe trójkątne przekąski są idealne na każdą okazję – od przekąski na przyjęcie po szybki lunch.
Gyros – Król ulicznego jedzenia
Kiedy myślimy o greckim jedzeniu ulicznym, pierwsze co przychodzi na myśl to gyros. To klasyczne danie jest podobne do kebaba, ale z typowym greckim twistem. Mięso (zwykle wieprzowe, ale także drobiowe) jest marynowane w mieszance ziół i przypraw, a następnie powoli pieczone na rożnie. Podawane w chlebku pita z dodatkami takimi jak tzatziki, pomidory, cebula i frytki, gyros to prawdziwa uczta dla zmysłów – coś zdecydowanie lepszego niż powszechne w Polsce kebabowe kule mocy.
W restauracjach możesz też spróbować gyrosa na talerzu.
Horiatiki Salata – Grecka sałatka wiejska
Żadna wizyta w Grecji nie jest kompletna bez spróbowania horiatiki salata, znanej również jako grecka sałatka wiejska. Ta prosta, ale niezwykle smakowita sałatka jest zrobiona z dojrzałych pomidorów, ogórków, czerwonej cebuli, zielonych papryk, oliwek kalamata i kawałków sera feta. Wszystko to jest skropione oliwą z oliwek i posypane oregano. To danie jest kwintesencją greckiej kuchni – proste składniki, które razem tworzą coś wyjątkowego.
Na blogu znajdziesz osobny wpis na temat sałatki greckiej.
Kalmary – Smak morza
Grecja to kraj otoczony wodą, więc nie może zabraknąć dań z owoców morza. Jednym z najpopularniejszych są kalmary. Kalmary mogą być podawane na wiele sposobów – smażone, grillowane, nadziewane czy duszone w winie. Każda wersja ma swój unikalny smak, ale zawsze jest to doświadczenie, które warto spróbować.
Smażone kalmary
Najbardziej klasyczną wersją są smażone kalmary, chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku. Zwykle podawane z kawałkiem cytryny i sosem jogurtowym, są idealne jako przekąska lub danie główne.
Kalmary nadziewane
Kalmary nadziewane ryżem, warzywami i ziołami to bardziej wykwintna wersja tego dania. Mogą być pieczone w piekarniku lub gotowane w sosie pomidorowym. To danie jest bardziej czasochłonne, ale zdecydowanie warte wysiłku.
Ośmiornica
Innym tematem jest ośmiornica. Dobrze zrobione mięso z ośmiornicy w oliwie i ziołach rozpływa się w ustach i jest jednym z najbardziej wykwintnych doświadczeń kulinarnych w Grecji. Mięso wstępnie przygotowywane jest poprzez rozbijanie ośmiornicy. Rybacy uderzają ośmiornicą o kamienie po to by zmiękczyć włókna kolagenowe, po to by mięso było miękkie i nie było gumowe. Tradycyjnie ośmiornica podawana jest w formie grillowanej lub na zimno, jako sałatka.
Souvlaki – Proste i pyszne
Souvlaki to kolejne danie, które musisz spróbować w Grecji. To proste, ale niezwykle smaczne danie składa się z kawałków mięsa (najczęściej wieprzowego, kurczaka lub jagnięciny) pieczonych na szpikulcu. Souvlaki są często podawane z chlebem pita, frytkami i oczywiście, tzatziki. To doskonały wybór na szybki lunch lub przekąskę po zwiedzaniu.
Souvlaki Grecy przyrządzają także z okazji świąt. Będąc na majówkę na Krecie zdarzyło mi się zajść do wypożyczalni samochodów, na tyłach której właściciel z rodziną robili grilla. Zaprosił mnie do stołu, dostałem też souvlaki na wynos.
Moussaka – Grecka lasagne
Moussaka to tradycyjne greckie danie, które można porównać do lasagne, ale z typowym greckim smakiem. Składa się z warstw bakłażana, ziemniaków, mielonego mięsa (zwykle jagnięciny) i kremowego sosu beszamelowego. Całość jest zapiekana w piekarniku, tworząc pyszne, sycące danie, które zadowoli nawet najbardziej wybredne podniebienie.
Pastitsio – Makaronowa uczta
Pastitsio to kolejne zapiekane danie, które warto spróbować. Jest to grecka wersja makaronowej zapiekanki, składająca się z warstw makaronu, mielonego mięsa i sosu beszamelowego. Całość jest zapiekana, aż wierzch stanie się złocisty i chrupiący. To danie jest idealne na chłodniejsze dni, kiedy potrzebujesz czegoś sycącego i rozgrzewającego.
Inne tradycyjne potrawy
Grecka kuchnia jest zróżnicowana. Grecy lubią sery, ciasto filo, czy warzywa strączkowe. Do najpowszechniej dostępnych dań należą.
Kleftiko – Pieczona jagnięcina
Kleftiko to tradycyjne greckie danie z jagnięciny, które jest pieczone w specjalnym, szczelnie zamkniętym naczyniu, aby zachować wszystkie soki i aromaty. Mięso jest marynowane w mieszance ziół, czosnku, cytryny i oliwy z oliwek, co nadaje mu wyjątkowy smak. To danie jest idealne na specjalne okazje i święta.
Fasolada – Grecka zupa fasolowa
Fasolada to tradycyjna grecka zupa fasolowa, która jest uważana za jedno z narodowych dań Grecji. Jest zrobiona z białej fasoli, pomidorów, marchwi, selera i ziół, a czasami wzbogacona o kawałki mięsa. To danie jest zdrowe, sycące i idealne na chłodniejsze dni.
Co ciekawe Grecy tak lubią fasole, że rozmawiając ostatnio z taksówkarzem greckim, który miał okazję odwiedzić Polskę, jako jedno z najlepszych polskich dań utkwiła mu w pamięci… fasolka po bretońsku.
Saganaki – Smażony ser
Saganaki to nazwa kilku różnych greckich potraw, ale najbardziej znanym jest smażony ser. Ser (zwykle kefalograviera, halloumi lub feta) jest panierowany i smażony, aż stanie się złocisty i chrupiący. Podawany z cytryną, jest doskonałą przekąską lub przystawką.
Pita – Podstawa greckiej kuchni
Nie można mówić o greckiej kuchni, nie wspominając o chlebie pita. Ten płaski chleb jest podstawą wielu greckich dań, od gyros i souvlaki po mezze. Świeżo upieczona pita, ciepła i miękka, jest idealnym dodatkiem do każdego posiłku.
Bougatsa – Śniadaniowy przysmak
Bougatsa to tradycyjne greckie ciasto, które jest popularne na śniadanie. Jest zrobione z cienkiego ciasta filo, nadziewane kremem budyniowym, serem lub mięsem. Posypane cukrem pudrem i cynamonem, jest doskonałym początkiem dnia.
Kritharaki – Greckie risotto
Kritharaki, znane również jako orzo, to małe makaronowe ziarna, które są często używane w greckich daniach. Jednym z najpopularniejszych dań jest kritharaki z kurczakiem, gotowane w bulionie z pomidorami i przyprawami, tworząc coś w rodzaju greckiego risotto.
Gigantes Plaki – Fasola w sosie pomidorowym
Gigantes plaki to danie z dużej białej fasoli zapiekanej w aromatycznym sosie pomidorowym z oliwą z oliwek, cebulą, czosnkiem i ziołami. Jest to danie wegetariańskie, które jest pełne smaku i bardzo sycące.
Taramasalata – Pasta rybna
Taramasalata to kremowa pasta z ikry ryb, chleba, oliwy z oliwek, soku z cytryny i cebuli. Jest często podawana jako część mezze i doskonale komponuje się z chlebem pita lub świeżymi warzywami.
Fakes Soupa – Zupa z soczewicy
Fakes soupa to tradycyjna grecka zupa z soczewicy, która jest prostym, ale bardzo pożywnym daniem. Zrobiona z brązowej soczewicy, pomidorów, cebuli, czosnku i oliwy z oliwek, jest doskonała na każdą porę roku.
Revani – Ciasto z semoliny
Revani to tradycyjne greckie ciasto z semoliny, nasączone syropem cukrowym. Jest lekkie, wilgotne i często podawane z dodatkiem migdałów lub kokosa. To doskonały deser po obfitym posiłku.
Kokoretsi – Przysmak z podrobów
Kokoretsi to tradycyjne greckie danie z podrobów jagnięcych lub koźlich, które są marynowane, a następnie pieczone na rożnie. To danie jest często przygotowywane na specjalne okazje i święta, a jego smak jest wyjątkowy i intensywny.
Bougatsa – Śniadaniowy przysmak
Bougatsa to tradycyjne greckie ciasto, które jest popularne na śniadanie. Jest zrobione z cienkiego ciasta filo, nadziewane kremem budyniowym, serem lub mięsem. Posypane cukrem pudrem i cynamonem, jest doskonałym początkiem dnia.
Kritharaki – Greckie risotto
Kritharaki, znane również jako orzo, to małe makaronowe ziarna, które są często używane w greckich daniach. Jednym z najpopularniejszych dań jest kritharaki z kurczakiem, gotowane w bulionie z pomidorami i przyprawami, tworząc coś w rodzaju greckiego risotto.
Loukaniko – Grecka kiełbasa
Loukaniko to tradycyjna grecka kiełbasa, która jest aromatyzowana pomarańczami, ziołami i przyprawami. Jest doskonała na grilla, ale także świetnie smakuje smażona lub pieczona.
Baklava – Słodka uczta
Na koniec nie możemy zapomnieć o deserach. Grecka kuchnia oferuje wiele słodkości, ale baklava jest chyba najbardziej znana. To warstwowe ciasto filo z nadzieniem z orzechów i miodu, które jest pieczone, a następnie nasączane syropem cukrowym. Baklava jest chrupiąca, słodka i absolutnie pyszna.
Loukoumades – Greckie pączki
Loukoumades to małe kulki z ciasta, które są smażone na złoto i podawane z miodem oraz posypką z cynamonu i orzechów. To idealna przekąska na słodko, którą można znaleźć na greckich targach i festynach.
Halva – Słodki przysmak z sezamu
Halva to kolejny popularny deser, zrobiony z pasty sezamowej (tahini), cukru, miodu i dodatków takich jak orzechy czy suszone owoce. Ma gładką, ale kruchą konsystencję i jest doskonałym zakończeniem każdego posiłku.
Ggrecka kuchnia to prawdziwa uczta dla zmysłów. Od małych przekąsek, przez dania główne, aż po deser – każde danie ma coś wyjątkowego do zaoferowania. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem mięsa, wegetarianinem, czy masz słabość do słodkości, w Grecji z pewnością znajdziesz coś dla siebie. Smacznego!
A może Ty jadłaś/jadłeś coś niesamowitego w Grecji i chcesz dodać coś od siebie?